Cờ lê, mỏ lết là gì? Phân biệt cờ lê và mỏ lết, dùng trong những trường hợp nào?

Cờ lê hay mỏ lết đều là những vật dụng cơ khí quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày. Vậy cờ lê, mỏ lết là gì? Cách phân biệt và sử dụng trong những trường hợp nào? Hãy cùng Điện máy XANH tìm hiểu ngay sau đây!

1. Cờ lê là gì? Có bao nhiêu loại?

Cờ lê là dụng cụ cầm tay có chức năng giữ và xoay các đai ốc, bu lông, chốt và các chi tiết có ren,... Nhờ tính tiện lợi và kích thước nhỏ gọn nên cờ lê được sử dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày.

Cờ lê thường được sản xuất bằng chất liệu thép mạ Crome siêu cứng với độ bền rất cao và khả năng chống han gỉ, không bị cong, gãy khi chịu lực lớn. Đặc biệt với thiết kế thân dài, chắc chắn, vừa vặn cho việc cầm nắm đã giúp hạn chế trơn trượt một cách tối đa.

Nhờ giúp cho công việc tháo lắp được thực hiện dễ dàng mà tiết kiệm được rất nhiều thời gian và công sức, nên dụng cụ cầm tay này đang được ứng dụng trong hầu hết các lĩnh vực của đời sống cũng như sản xuất như:

• Tháo mở ống hay các đồ, vật có hình tròn mà không có độ bám.
• Nới lỏng/siết chắc các ốc vít của máy.
• Sử dụng nhiều trong các máy sản xuất, gia công sửa chữa, bảo dưỡng xe máy, ô tô, cơ khí, điện, tự động sửa chữa và hoạt động bảo trì cài đặt khác trong công nghiệp.

Các loại cờ lê phổ biến hiện nay

• Bộ chìa vặn 2 đầu mở: gồm 2 đầu mở hình chữ U cho khả năng kẹp đối diện với đai ốc, bu lông, 2 đầu này thường có kích thước khác nhau và được định hướng một góc 15 độ so với trục dọc của tay cầm. Nhờ đó mà phạm vi di chuyển của chìa vặn sẽ lớn hơn trong không gian kín.
• Cờ lê hai đầu vòng: gồm 2 đầu hình tròn rỗng, có hình 6 cạnh hoặc 12 cạnh ở phía trong tương thích với các đai ốc lục giác 6 cạnh hoặc 12 cạnh, với các kích cỡ khác nhau. Hai đầu vòng thường có thiết kế thẳng hàng với thân hoặc với một góc xiên 15 độ để tạo khoảng hở, tăng phạm vi hoạt động của thiết bị.

• Bộ cờ lê kết hợp 2 đầu: là sự kết hợp của một đầu mở và một đầu vòng. Để thuận tiện trong việc sửa chữa cải hai đầu này đã được tích hợp trên cùng một thiết bị.

• Cờ lê lực: loại cờ lê đặc biệt với khả năng điều chỉnh được lực lên trên vật cần xiết chặt. Trên những chiếc chìa vặn này có thiết kế hiện đại với màn hình hiển thị. Khi siết ốc thì lực cần xiết sẽ hiển thị ngay trên màn hình giúp cho người dùng xác định một lực cần thiết để xiết sao cho phù hợp nhất.

• Cờ lê đuôi chuột (cờ lê giàn giáo, tuýp đuôi chuột, tẩu đuôi chuột, tuýp giàn giáo): một đầu là tay vặn tự động (tay vặn cóc) và một đầu khẩu (tuýp). Chúng có thể được đảo ngược bằng cách lật qua cờ lê hoặc kích hoạt một đòn bẩy đảo chiều trên chìa vặn. Thiết bị này được sử dụng phổ biến để khóa ốc giàn giáo (siết chặt hoặc nới lỏng bu lông giàn giáo).

2. Mỏ lết là gì? Có bao nhiêu loại?

Trước tiên, bạn cần kiểm tra đai ốc, bu lông,… nhằm xác định kích thước để lựa chọn được cờ lê, mỏ lết cho phù hợp. Việc sử dụng cờ lê, mỏ lết để mở, siết ốc sẽ dùng lực. Do đó, để tránh đai ốc bị biến dạng, nên lưu ý đến thông số kỹ thuật trên chìa vặn ốc cũng như trên ốc.

Đối với mỏ lết, bạn cần điều chỉnh con lăn để cho 2 ngàm của mỏ lết tiếp xúc chặt với ốc rồi mới gia lực để vặn hoặc siết.

Sử dụng lực kéo thay vì lực đẩy

Không ít người sử dụng lực đẩy để siết chặt, nới lỏng đai ốc thay vì dùng lực kéo. Thông thường lực đẩy sẽ tạo được nguồn lực mạnh hơn, hiệu quả hơn. Tuy nhiên, nếu không cẩn thận, khi đẩy cờ lê, mỏ lết chúng bị trượt thì chúng ta rất dễ bị mất đà, lao người đi, có thể dẫn tới tai nạn nguy hiểm. 

Nếu một số trường hợp bắt buộc phải dùng lực đẩy thì chúng ta nên dùng lực từ phần gốc của bàn tay để hạn chế mức thấp nhất độ nguy hiểm.

Không nối dài dụng cụ

Có không ít trường hợp người dùng nối dài thiết bị vặn bằng các ống sắt dài. Tuy nhiên, điều đó nên chấm dứt ngay vì chúng có thể để lại một số hậu quả sau:

• Phần tay cầm của cờ lê, mỏ lết sẽ rất dễ bị bẻ cong thậm chí là bị gãy.
• Khi cánh tay đòn dài ra, lực tác động cũng sẽ tăng lên. Điều đó có thể khiến cho đai ốc hình lục giác bị mài mòn thành hình tròn.
• Thanh nối dài không có chốt để nối với cờ lê nên dễ dẫn đến tình trạng trượt đem đến nhiều nguy hiểm.